‘Vaders worden niet geboren, maar gemaakt’. Dat is een van de wijsheden uit de nieuwste encycliek van paus Franciscus, getiteld Patris Corde, oftewel met het hart van een vader. De encycliek gaat over de heilige Jozef, die het vaderschap van Jezus op zich nam. ‘Telkens wanneer een man de verantwoordelijkheid aanvaardt voor het leven van een ander, wordt hij op de een of andere manier een vader voor die persoon’, zegt de paus. Jozef deed dat voor Jezus. Hij zal een harde werker zijn geweest die zijn kind Jezus toch de ruimte gaf om zich te ontwikkelen volgens het plan van God. Jozef, de vader die zich helemaal overgeeft aan Gods voorzienigheid, zal zich desondanks zorgen hebben gemaakt over Jezus en de hachelijke situaties waarin Hij zich begaf. Waarschijnlijk is Jozef gestorven voordat Jezus werd gekruisigd. Het is goed dat hij dat niet mee hoefde te maken. Maar als hij nog geleefd had, had hij wel Maria kunnen steunen… ‘Vader zijn betekent kinderen kennis laten maken met de ervaring van het leven, om ze in staat te stellen zelf keuzes te maken, vrij te zijn en nieuwe mogelijkheden te verkennen’, zegt de paus verder in de encycliek. Als je zelf vader bent, probeer dat dan inderdaad zo te doen. Ook jouw kinderen zullen zich in hachelijke situaties begeven. Laat ze niet los en houd ze ook niet te stevig vast. Vertrouw maar een beetje op Gods voorzienigheid. Je weet immers wel dat je toch niet alles zelf in de hand kunt houden. Als je de verantwoordelijkheid in elk geval maar op je durft te nemen. Laat Jozef daarbij een voorbeeld voor je zijn.
De paus schreef deze encycliek bij het afkondigen van een speciaal Jozefjaar. Het is begonnen op 8 december vorig jaar en loopt door tot 8 december dit jaar. In de kerk beleven we dus geen vaderdag, maar een heel vaderjaar. En vaders worden niet alleen maar in het zonnetje gezet, het vaderschap wordt ook serieus genomen. Zo illustreert deze pauselijke brief het oud-Hollandse spreekwoord: ‘Vader worden is een gunst, vader zijn een hele kunst!’